De stad Potsdam ligt ten zuidwesten van Berlijn en wordt regelmatig in één adem genoemd met Berlijn. De reden hiervoor is dat je een stedentrip naar Berlijn prima kunt combineren met een bezoek aan Potsdam. Je kunt met de S-bahn (lijn S7) immers in 25 minuten met de trein van Berlin Hauptbahnhof naar het centrale treinstation van Potsdam reizen. Als je een Berlin Welcome Card voor de zones ABC aangeschaft hebt dan kun je niet alleen in Berlijn gratis gebruik maken van het openbaar vervoer, maar je mag er ook gratis mee naar Potsdam reizen. Daarnaast kun jen in Potsdam zelf ook gratis met de bus of tram reizen.
Potsdam bezoek je vanwege de parken en paleizen. Je komt in deze hoofdstad van de Duitse deelstaat Brandenburg in een totaal andere wereld terecht. Tot de hoogtepunten van Potsdam behoren bijvoorbeeld het protserige paleis Sanssouci en het neoclassicistische slot Charlottenhof. Ga zeker ook een kijkje nemen in de Nederlandse wijk. Dit Holländische Viertel is een fraai staaltje van Nederlandse stadsarchitectuur.
Het ‘slot zonder zorgen’ is letterlijke vertaling van dit bouwwerk. Slot Sanssouci ligt in het park dat dezelfde naam draagt. Het was de Pruisische koning Frederik de Grote die het eerste deel van het slot liet bouwen als een klein zomerpaleis. De bouw vond plaats tussen 1745 en 1747. Dit deel van het slot was gebouwd in rococostijl. In eerste instantie deed de koning dit in samenwerking met de architect Georg Wenzeslaus von Knobelsdorff. Door een meningsverschil aangaande de bereikbaarheid naar het terras werd de samenwerking beëindigd. Frederik wilde dat het terras zonder trappen toegankelijk was en de architect Knobelsdorff wilde dat het paleis op een sokkel zou staan zodat het prominenter zichtbaar was. Nadat de samenwerking tussen architect en koning werd beëindigd kwam er een Nederlandse invloed in de voltooiing van dit deel van het slot. Het was de Nederlandse architect Jan Bouman die deze taken overnam. De architect is ook verantwoordelijk voor het Holländisches Viertel in Potsdam.
Buiten voor het gebouw onder aan de trappen ligt de grote fontein met de twaalf titanen die hun herkomst hebben in de Griekse Mythologie.
Bij het terras liet Frederik een kleine grafkelder bouwen voor hem en zijn hazewindhonden. Wanneer hij wees naar zijn terras zei hij vaak: “quand je suis là, je suis sans soucis”. Vertaald uit het Frans betekent dit: “Als ik daar ben, ben ik zonder zorgen”. Dit verklaart meteen de naam van het slot.
Onder het bewind van Frederik Willem IV van Pruisen werd het slot uitgebreid met en een ombouw en een verlenging van de twee vleugels van het gebouw. Dit gebeurde van 1840 tot 1842. Slot Sanssouci wordt beschouwd als het Versailles van de Pruisen en sinds 1990 maakt samen met het domein waar het op staat deel uit van de werelderfgoedlijst van UNESCO.
Het domein waar Slot Sanssouci te vinden is, is het park met dezelfde naam. In totaal is het park 289 hectare groot. Na de bouw van het paleis begon koning Frederik aan de aanleg van de tuinen. Kenmerkend is de diversiteit van de tuin. Zo is er een grote prachtig aangelegde siertuin met een ruime collectie van bijzonder bloemen en planten en mooie borders. Een tuin zoals je mag verwachten rond een slot. Naast de prachtige architectonische elementen in de tuin zijn er ook 3000 fruitbomen en moestuin aangelegd. Bij de ingang van het park staan een Obelisk en een toegangspoort. Hier zijn standbeelden van Flora en Pomona. Pomona is de godin van de boomvruchten en Flora de godin van de bloemen. De poort is ook het begin van een allee van ruim twee en een halve kilometer die het oosten en het westen van het park met elkaar verbindt.
Het park werd een favoriete plek voor de koning en steeds meer bouwwerken werden toegevoegd. Zo kwam er een Neue Palais voor de gasten en later in de negentiende eeuw werd er een oranjerie gebouwd met een bijzondere verzameling van planten die niet gebruikelijk waren voor dit deel van Duitsland. Zo zijn hier palmbomen en naaldbomen te vinden. Er werd een beeldentuin aangelegd met kopieën van beroemde beeldhouwwerken. Samen met het slot werd het park opgenomen in de lijst van werelderfgoed van UNESCO.
Jan Bouman was een bekende architect in de regio Berlijn en vooral in Potsdam. Deze van oorsprong Nederlandse architect heeft dan ook duidelijk zijn sporen achtergelaten. De Holländisches Viertel is een wijk die werd gebouwd tussen 1733 en 1740. Wanneer je in deze wijk loopt zal je ook een beetje het gevoel hebben dat je in Nederland bent als je kijkt nar de typisch Nederlandse gevels. Buiten Nederland is er in Europa geen grote collectie van de zogeheten Nederlandse huizen. Mede door de voorliefde van koning Frederik I voor de Nederlandse Cultuur is deze wijk tot stand gekomen. De koning had eerder al samengewerkt met Bouman bij de bouw van Slot Sanssouci. De koning was verwant met het Nederlandse huis Oranje-Nassau en tijdens een reis in Nederland in 1704 en 1705 was hij gecharmeerde van de huizen in Amsterdam en Den Haag. Kenmerkend zijn dan ook de typische Hollandse gevels en de dakranden met grote goten. Je ziet hier zowel de klokgevels als de trapgevels. Deze wijk is vooral zo leuk omdat er tegenwoordig leuke kleine winkels, galeries, kroegjes, restaurants en cafés zijn. Hierdoor is het hier goed toeven.
Naast de op deze pagina beschreven bezienswaardigheden zijn er nog tal van andere bezienswaardigheden in Potsdam te vinden. Zeker de Brandenburger Tor mag niet ontbreken op deze pagina. Wellicht dat dit wat verwarrend is, want ook in Berlijn zelf is een Brandenburger Tor. Toch is de toegangspoort in Potsdam niet dezelfde. Deze stadspoort werd in 1770 in opdracht van Frederik II gebouwd. Het is een fraaie stadspoort die zeker niet overgeslagen mag worden wanneer je Potsdam bezoekt. Het uiterlijk van de poort is geïnspireerd op de ‘Boog van Constantijn’ in Rome.
Verder vind je in Potsdam een moskee, genaamd ‘Pumpenhaus’. Het is eigenlijk gewoon een pomphuis, maar op vraag van koning Frederik IV kreeg het gebouw een Turks uiterlijk en werd de schoorsteen als minaret omkleed. Het pomphuis was nodig voor de vele fonteinen en de Neptungrotte. Deze laatste stond in Park Sanssouci, bestaat niet meer.
Andere mooie bezienswaardigheden zijn de Alte Markt waaraan de St. Nonolaikerk, het Potsdamer Stadtschloss en Oude Raadhuis te vinden zijn. Ook de Russische kolonie en Slot Babelsberg mogen zeker niet overgeslagen worden.
Tot slot ook nog wat aandacht voor de Glienicker Brücke, die ook wel bekend staat als de Spionnenbrug. Ten tijde van de van de koude oorlog lag deze brug op de grens met West-Berlijn en deze brug kreeg faam in 1985 door een uitwisseling van agenten. Het betrof geheim agenten. Ook in 1962 werden Amerikaanse piloot Gary Powers en Sovjet-Spion Rudolf Abel op deze locatie uitgewisseld. Het mag duidelijk zijn waarom deze brug de spionnenbrug wordt genoemd.
